Λιπιδαιμικός έλεγχος: Η υπόσχεση στον εαυτό μας για τη νέα χρονιά

Μετά από μια εορταστική περίοδο, όπου κυριάρχησε η υπερβολή στην κατανάλωση λιπαρών τροφών και αλκοόλ, ο λιπιδαιμικός έλεγχος είναι το πιο αξιόπιστο εργαλείο στα χέρια μας, για να έχουμε μια σαφή εικόνα των επιπέδων των λιπιδίων στον οργανισμό μας και να μπορέσουμε εγκαίρως να διαγνώσουμε κινδύνους που ενδέχεται να αποβούν απειλητικοί για τη ζωή μας, προλειαίνοντας το έδαφος για καρδιαγγειακά νοσήματα. Άλλωστε, τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν μια από τις βασικότερες αιτίες θανάτων στις δυτικές κοινωνίες με άμεση σύνδεση με τη διατροφή και γενικότερα τον σύγχρονο και συχνά ανθυγιεινό τρόπο ζωής. 

Η υπερβολική παρουσία λιπιδίων στον οργανισμό ή  η δυσλειτουργία τους ανοίγουν τον δρόμο στην αθηροσκλήρυνση, που δεν είναι άλλη από την συγκέντρωσή τους στα τοιχώματα των αρτηριών, με συνέπεια αυτές να στενεύουν ή να αποφράσσονται με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εκδήλωση εμφραγμάτων και εγκεφαλικών. 

Τι είναι ο λιπιδαιμικός έλεγχος

Τι είναι όμως ο λιπιδαιμικός έλεγχος και πώς συμβάλλει στην προληπτική θωράκιση της υγείας μας; Ο λιπιδαιμικός έλεγχος συνίσταται σε μια σειρά εργαστηριακών εξετάσεων που εστιάζουν στη χοληστερίνη (ολική), τα τριγλυκερίδια, την HDL, γνωστή ως «καλή» χοληστερίνη,  την LDL, τη λεγόμενη «κακή» χοληστερίνη και τον αθηρωματικό δείκτη.

Η χοληστερίνη είναι ένα βασικό λιπίδιο, σημαντικό για τη λειτουργία των κυττάρων, με συμβολή σε μια σειρά βιοχημικών διαδικασιών, όπως ο σχηματισμός των ορμονών, αλλά και στην ανάπτυξη συνδέσμων του εγκεφάλου. Όταν αυξάνεται όμως, χτυπά το…  καμπανάκι για καρδιαγγειακές παθήσεις, αφού στα υψηλά της επίπεδα μπορεί να είναι αιτία σχηματισμού αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες. 

Αντίθετα, η HDL πρέπει να είναι σε υψηλά επίπεδα, αφού έχει αποδειχθεί πως περιορίζει τους κινδύνους καρδιαγγειακής νόσου. Για να την αυξήσουμε, μπορούμε να καταναλώνουμε τροφές με καλά λιπαρά, όπως τα ψάρια με Ω3, αλλά και να αθλούμαστε περισσότερο.

Στόχος των θεραπειών –που είναι συνήθως ένας συνδυασμός διατροφής και φαρμακευτικής αγωγής- είναι ουσιαστικά η υψηλή LDL η οποία μπορεί να οδηγήσει στη συγκέντρωση λίπους στα αγγεία και πρωτοστατεί στον σχηματισμό της αθηρωματικής πλάκας, πυροδοτώντας από καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά μέχρι αρτηριοπάθειες των κάτω άκρων. Οπότε ο έλεγχός της είναι μεγάλης σημασίας, καθώς η αύξησή της πρέπει να διαπιστωθεί εγκαίρως, ώστε να ρυθμιστεί. 

Μεταξύ των βασικών λιπιδίων περιλαμβάνονται και τα τριγλυκερίδια, τα οποία έχουν άμεση σχέση με τη διατροφή που ακολουθούμε και έχουν ως λειτουργία τη μεταφορά λιπιδίων ανάμεσα στο ήπαρ και τους περιφερικούς ιστούς. Ο συνδυασμός υψηλής χοληστερίνης και αυξημένων τριγλυκερίδιων οδηγεί σε υπερλιπιδαιμία, που αυξάνει τους κινδύνους καρδιαγγειακών νόσων. 

Τέλος, ο αθηρωματικός δείκτης περιγράφει τη σχέση της χοληστερίνης προς την HDL, αποκαλύπτοντας ουσιαστικά πόσο προστατευτική είναι η «καλή» χοληστερίνη για τα αγγεία έναντι της ολικής χοληστερίνης. 

Κάθε πότε χρειαζόμαστε λιπιδαιμικό έλεγχο;

Ο πρώτος λιπιδαιμικός έλεγχος καλό είναι να γίνεται στην παιδική ηλικία και κατόπιν, αν δεν έχουν εντοπισθεί υπερβάσεις των δεικτών, να επαναλαμβάνεται με την ενηλικίωση. Η τακτική μέτρηση στους άνδρες θα πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 35, εφόσον βέβαια δεν υπάρχει ιστορικό καρδιαγγειακών νοσημάτων, ενώ στις γυναίκες καλό είναι να ξεκινά από τα 45 έτη και να επαναλαμβάνεται κάθε πενταετία. Και για τα δύο φύλα, αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών νοσημάτων σε νεότερες ηλικίες, ο λιπιδαιμικός έλεγχος θα πρέπει να μπαίνει στη ζωή μας αρκετά νωρίτερα και να επαναλαμβάνεται κάθε τριετία ή και πιο σύντομα κατά περιπτώσεις.